Ruim 112.000 besmettingen, meldde het RIVM gisteren. Het aantal besmettingen is zo hoog dat de computersystemen van de GGD het niet meer aankunnen. Bovendien stapt lang niet iedereen met een positieve thuistest nog naar de GGD: in sommige regio’s duurt het twee dagen voor je terechtkunt.
Stekker uit het testsysteem?
Als er zoveel gedoe is, moeten we er dan niet mee stoppen? “Ja, we moeten naar een ander systeem”, zegt epidemioloog Frits Rosendaal. Zijn collega’s Patricia Bruijning en Paul Savelkoul delen die mening, maar stellen wel als voorwaarde dat we eerst de piek van de omikronvariant moeten hebben bereikt.
“Als we die piek achter de rug hebben, moeten we op termijn stoppen met dit systeem waarbij we elke snotneus door de teststraat halen”, zegt epidemioloog Bruijning van het UMC Utrecht. Zij is voor een systeem waarbij niet iedereen met klachten getest wordt, maar huisartsen steekproefsgewijs door het land testen en die informatie delen. “Die informatie zal dan dienen als een graadmeter voor de rest van het land.”
Waarom hebben we het systeem?
Professor Frits Rosendaal deelt die mening. Om het te snappen is het volgens hem belangrijk om uit te leggen waarom we het huidige testsysteem hebben opgericht.
“Vanwege drie doelen”, zegt hij. “Allereerst om de verspreiding van het virus af te remmen. Mensen met een positieve test gaan in quarantaine en daarmee voorkomen we dat het virus zich sneller verspreidt.” Maar door omikron zijn tijden veranderd, zegt Rosendaal. “Mensen worden minder ziek, veel mensen zijn immuun en dus is de noodzaak om het virus af te remmen veel kleiner geworden. Bovendien is het aantal besmettingen zo torenhoog dat er niet zoveel meer af te remmen valt.”
Verloop van de pandemie
De andere reden is om inzicht te krijgen in het verloop van de coronapandemie. Kennis dus. “Maar als je cijfers niet meer kloppen en de GGD’s het niet meer aankunnen; heeft dat ook niet meer zoveel zin.”
En ten derde kunnen mensen die bij de GGD positief getest zijn, een herstelbewijs krijgen. “Maar dat moet niet een reden zijn voor zo’n grootschalig en duur testsysteem.”
Bruijning stelt dat het overstappen op een nieuw systeem kan ingaan als de huidige piek van omikron voorbij is. “Nu zijn we nog niet zover en is het nog belangrijk om te monitoren hoe de besmettingen staan ten opzichte van de druk op de ziekenhuizen.”
Maar wat zegt dat als de cijfers niet meer kloppen? En bovendien gaat lang niet iedereen naar de GGD. “De cijfers zijn zeker niet zinloos en geven absoluut nog inzicht”, zegt de epidemioloog. “Bijvoorbeeld in welke leeftijdsgroepen corona het meest circuleert en het percentage positieve testen blijft ook nu een goede indicatie voor de mate waarin het virus rondgaat.”
Steekproefsgewijs
Bruijning is voor een systeem van steekproefsgewijs testen. “Bijvoorbeeld door huisartsen in het land of vrijwilligers. Die informatie gebruik je dan als graadmeter. Zo’n monitoringssysteem hebben we nu ook al voor de griep.”
Zij sluit niet uit dat het breder testen wordt opgetuigd als er een nieuwe variant ons land binnenkomt. “Nieuwe varianten kunnen alles weer anders maken. Niemand weet hoe het gaat lopen, maar we kunnen het ook niet uitsluiten.”
Hoogleraar medische microbiologie bij het MUMC Paul Savelkoul is ook voor een zogenoemd surveillancesysteem. “Dat betekent dat je niet iedereen test, maar voldoende test om toch het virus te volgen en informatie op te doen. Je houdt dus wel de vinger aan de pols.”
Zelftests
Ook Rosendaal ziet veel in een toekomst met zelftesten: “En daarnaast een systeem waarmee we testen via steekproeven bij de huisartsen.” Maar ook Rosendaal waarschuwt: het is te vroeg om het huidige testsysteem definitief vaarwel te zeggen.
“Bij nieuwe varianten is er steeds weer een aantal vragen: hoe ziekmakend is deze variant, beschermt vaccinatie, hoe besmettelijk is deze variant? Die data bij elkaar die met elkaar bepalen wat er moet gebeuren, kunnen we via het huidige testsysteem bij elkaar krijgen.”