LG Electronics toont op de CES meerdere nieuwe televisies, waaronder de ‘draadloze’ Signature OLED M en de OLED T, de eerste transparante oledtelevisies voor consumenten. Het zijn mooie innovaties, maar stiekem vinden wij de nieuwe C3- en G3-oledtelevisies eigenlijk veel interessanter. De C-serie is namelijk al jaren de bestverkochte oledtelevisie in Nederland en ook de duurdere G-serie is populair. De 2023-modellen uit deze series krijgen een aantal interessante nieuwe features, waarbij vooral de G-serie een grote stap maakt door gebruik van een nieuw META-oledpaneel van LG Display dat voorzien is van micro-lens array, ofwel mla. De C3 moet het zonder mla stellen, maar maakt gebruik van LG’s verbeterde beeldprocessor en de nieuwste versie van webOS, waarbij het hoofdscherm opgeschoond is en de interface een aantal welkome verbeteringen bevat.
Mla-oled
Het nieuws op het gebied van oled deze CES is de introductie van mla door panelfabrikant LG Display, een zusterbedrijf van LG Electronics dat wij kennen van de tv’s. De nieuwe META-oledpanelen die hier gebruik van maken, zullen we dit jaar niet alleen tegenkomen in tv’s van LG Electronics, ook Panasonic heeft inmiddels aangekondigd dat zijn MZ2000 mla-panelen zal gebruiken en naar verwachting zullen ook Sony en Philips later dit voorjaar televisies met mla-panelen introduceren.
Mla is geen compleet nieuwe paneeltechnologie op zich, maar een toevoeging aan de WBE-panelen, ofwel de OLED EX-panelen, die LG Display vorig jaar introduceerde. Mla voegt een extra laag aan die panelen toe, waarmee het interne verstrooiing van licht binnen het substraat van het paneel tegengaat en een groter deel van het licht daadwerkelijk richting de kijker wordt uitgestraald. Dat betekent bij gelijke elektrische input dus meer lichtopbrengst, terwijl de kijkhoek van de schermen er niet onder te leiden heeft.
Sterker nog, bij demo’s van de LG G3 met mla die ik gezien heb, was de kijkhoek van dat scherm juist beter dan die van de G2 van vorig jaar, waarbij vooral opviel dat de paarsige tint van de normale OLED EX-panelen bij de nieuwe schermen verdwenen was. De lichtopbrengst van nieuwe televisies met mla lijkt ook daadwerkelijk significant hoger te zijn dan de OLED EX-panelen van vorig jaar. De eerste metingen van HTDVTest van de Panasonic MZ2000 met mla laten zien dat die tv in gekalibreerde modus met D65-witpunt meer dan 1500cd/m² behaalt bij de meting van een wit vlak dat tien procent van een zwarte achtergrond beslaat, terwijl de fullscreenhelderheid op iets meer dan 200cd/m² uitkomt. Daarmee lijkt mla inderdaad de helderheidsboost te brengen die het belooft; de vorige generatie bleef namelijk steken rond 1000cd/m².
Don’t mention mla
Mla is dus een welkome toevoeging voor woledpanelen van LG Display, zeker nu Samsungs QD-oledtelevisies van 2023 ook een hogere helderheid beloven ten opzichte van de 2022-modellen. Toch heeft LG Electonics ervoor gekozen om de term ‘mla’ niet te gebruiken in combinatie met zijn televisies. Officieel weten we dus ook niet of de G3 een paneel met mla krijgt, maar via niet-officiële wegen hoorden we dat dit wel degelijk het geval is. Althans, voor de de 55”-, 65”- en 77”-modellen. Volgens LG Electronics beschikken deze televisies over Light Control Achitecture en Brightness Booster Max, waarmee de G3 tot 70 procent helderder zou moeten zijn dan de nieuwe B3-oled, die een standaard oledpaneel krijgt.
De reden dat LG Electronics de term ‘mla’ mijdt, is naar eigen zeggen omdat het paneel maar een deel van het verhaal is, terwijl de fabrikantspecifieke aansturing net zo belangrijk zou zijn. LG Electronics wil officieel dus niets kwijt over het gebruikte paneel, maar zegt dat de hogere lichtopbrengst een combinatie is van ‘panelhardware’ en LG’s algoritmes.
Voor de grootste 83”-variant van de G3 claimt LG geen helderheidsverbetering van 70 procent, maar van 30 procent. Dat is logisch, want zusterbedrijf LG Display maakt vooralsnog alleen mla-panelen van 55, 65 en 77 inch. De 83”-versie moet het dus stellen met een ‘normaal’ OLED EX-paneel met heatsink, dat net als de G2 van vorig jaar zo’n 30 procent helderder is dan een standaard oledpaneel.
De OLED G3-modellen zijn ook voorzien van een nieuwe Super Anti Reflective-film die hinderlijke weerspiegelingen moet tegengaan. Deze film werd tot nu toe alleen toegepast bij de Flex OLED, maar zal dit jaar ook bij de G-serie, de 8k-Z3 en de draadloze OLED M-modellen toegepast worden.
De nieuwe LG OLED C3-modellen krijgen sowieso geen mla-panelen. Voor zover wij weten, maken de C3-televisies gebruik van dezelfde OLED EX-panelen als de C2 van vorig jaar, de versie zonder heatsink dus. De helderheid van de C3 zou dan ook niet hoger moeten zijn dan die van de C2, wat betekent dat de winst ten opzichte van een standaard oledpaneel ongeveer 20 procent is.
Daarmee wordt het verschil in helderheid tussen de C3 en G3 dus groter ten opzichte van het verschil tussen de C2 en G2 van vorig jaar. De G2 was helderder doordat die tv het duurdere OLED EX-paneel met heatsink gebruikte, terwijl de C2 het zonder dat extra koellichaam moest stellen. De G3 behoudt dat voordeel ten opzichte van de C3, maar krijgt daar dus een substantiële extra helderheidsboost door mla bij. Dat maakt de G3 in potentie extra interessant.
Alpha 9 Gen 6
De C3 en G3 maken allebei gebruik van LG’s nieuwste Alpha 9 Gen 6-processor, die de Gen 5 van vorig jaar opvolgt. Wat functionaliteit betreft biedt de nieuwe processor weinig toevoegingen: de nieuwe televisies hebben net als hun voorgangers vier HDMI 2.1-poorten met volledige bandbreedte en ondersteuning voor FreeSync Premium, G-Sync en vrr tot 144Hz. De tv’s kunnen overweg met HDR10, Dolby Vision, HLG en Dolby Atmos-geluid. De enige nieuwe feature die wij konden ontdekken, is Quick Media Switching, ofwel QMS, een HDMI 2.1-functie die tv’s naadloos laat overschakelen tussen signalen met verschillende refreshrates. QMS moet voorkomen dat het beeld even op zwart gaat als je bijvoorbeeld overschakelt van een 24Hz- naar een 60Hz-signaal.
LG claimt, net als elk jaar, dat de beeldverwerking van de Alpha 9 Gen 6-processor weer verbeterd is ten opzichte van zijn voorganger. Zo zou de nieuwe processor het beeld opdelen in viermaal zoveel zones om lokale hdr-tonemapping toe te voegen en zou ook de upscaling van SD- en HD-beelden naar 4k weer beter moeten zijn. Of dat zo is, moeten we beoordelen als we de televisies binnenkort in ons testlab kunnen uitproberen; tijdens de demo’s van de C3 en G3 die ik gezien heb, werd alleen hdr-content van hoge kwaliteit afgespeeld.
WebOS 23
LG stapte een aantal jaar geleden over van een simpele balk onder in het beeld naar een fullscreeninterface voor zijn webOS-besturingssysteem, waarbij het enorm veel content en (gesponsorde) aanbevelingen op het homescreen propte. Het nadeel daarvan was niet alleen dat je veel moest scrollen; het oogde ook rommelig en druk.
Bij de 2023-versie van webOS blijft de fullscreeninterface, maar heeft LG deze wel opgeschoond. De belangrijkste functies zijn nu ondergebracht in ‘Quick Cards’ waarachter gegroepeerd per thema veelgebruikte apps en diensten terug te vinden zijn. Een eerste demo gaf de indruk dat het inderdaad een verbetering is, maar onduidelijk is in hoeverre je kan voorkomen dat je ook aanbevelingen, ofwel reclame, voorgeschoteld krijgt van diensten waar je geen abonnement op hebt. Ik ben benieuwd of webOS 23 in de praktijk echt anders aanvoelt dan zijn voorganger, iets waar we op terugkomen als we de nieuwe toestellen binnenkort gaan testen.
De toevoeging van een geheel aanpasbaar snelmenu is wat mij betreft sowieso een welkome toevoeging. Dit menu, dat links in beeld verschijnt, toont twaalf snelkoppelingen naar instellingen en functies, waarbij je als gebruiker kunt kiezen welke instellingen je hier wilt hebben.
Ook nieuw in webOS 23 is de Personalized Picture Wizard die helpt om het beeld aan de hand van een aantal voorbeeldfoto’s af te stellen op jouw persoonlijke voerkeuren. De tv toont hierbij achtereenvolgens meerdere schermen met steeds zes foto’s, waarbij je moet aangeven welke jij het fraaist vind. Op basis van jouw keuzes maakt de tv vervolgens een persoonlijke beeldpreset met aangepaste instellingen voor onder andere helderheid, contrast, scherpte en kleur op basis van de voorkeuren die je hebt aangegeven bij het selecteren van de foto’s.
Uiterlijk en beschikbaarheid
De nieuwe G3 en C3 zijn wat uiterlijk betreft niet veranderd ten opzichte van de C2- en G2-modellen uit 2022. De G3 is net als zijn voorganger ongeveer 2,5cm dik en bedoeld om naadloos aan de muur opgehangen te worden. De tv wordt geleverd met een speciale beugel die in de tv wegvalt, zodat je het scherm inderdaad vlak tegen de muur kunt hangen. Ook de C3 lijkt wat uiterlijk betreft als twee druppels water op de C2. Het nieuwe model staat op dezelfde voet en heeft dezelfde composietachterkant als zijn voorganger.
De C3 en G3 zullen naar alle waarschijnlijkheid rond het einde van april in Nederland verkrijgbaar zijn. De C3 zal te koop zijn in beeldmaten variërend van 42 tot 83 inch en de G3 van 55 tot 83 inch.
Hoewel LG de goedkopere A- en B-series niet toont op de CES, begrepen wij dat er wel A3- en B3-series zullen komen. De B3 zal voorzien zijn van een niet-EX OLED-paneel met een 120Hz-verversingsfrequentie, slechts twee HDMI 2.1-ingangen en een iets minder krachtige Alpha 7 Gen 6-processor. De instapoled voor 2023, de OLED A3, moet het doen met een 60Hz-paneel en krijgt geen HDMI 2.1-ingangen. De prijzen van alle nieuwe televisies maakt LG op dit moment nog niet bekend.