Het sportjaar 2022 is bijna ten einde. Reden om terug te blikken op een jaar waarin Irene Schouten de ‘Queen of Beijing’ werd, Max Verstappen opnieuw de F1-titel veroverde en het Nederlands elftal een kleurloos WK voetbal speelde.
Schouten kroont zich tot ‘The Queen of Beijing’
Yvonne van Gennip werd 34 jaar geleden de koningin van de Spelen genoemd nadat ze drie gouden medailles had veroverd in Calgary. Ze hoefde daarom niet lang na te denken over een bijnaam voor Schouten toen die in Peking hetzelfde presteerde: ‘The Queen of Beijing’.
Met titels op de 3 en 5 kilometer én de massastart was Schouten de grote blikvanger van de olympische ploeg in China. Daarmee trad ze in een rijtje sporticonen die minimaal drie olympische titels op dezelfde Spelen wonnen (zie kader onderaan).
Schouten was niet de enige gouddelver in Peking. Suzanne Schulting domineerde het shorttracktoernooi met vier medailles: twee gouden, één zilveren en één bronzen. De 35-jarige Ireen Wüst brak records door ook op haar vijfde Spelen goud te winnen. En Kjeld Nuis en Thomas Krol waren evengoed succesvol.
Skeletonster Kimberley Bos won weliswaar geen goud, maar schreef met haar bronzen plak wel sportgeschiedenis. Het was voor Nederland de eerste skeletonmedaille op de Spelen. En de demonstratie van de Zweed Nils van der Poel op de lange afstanden in het schaatsen, traditioneel een Nederlands feestje, was er ook één om niet te vergeten.
Maar er waren ook dieptepunten in Peking: de afscheidstournee van icoon Sven Kramer draaide uit op een fiasco zonder medaille. En de dopingzaak rond de Russische kunstrijdster Kamila Valieva wierp een flinke schaduw over de Olympische Spelen, die vanwege de strenge coronamaatregelen vrij sober waren.
Meeste gouden medailles op één Spelen
- Fanny Blankers-Koen (atletiek in 1948) – 4
- Irene Schouten (schaatsen in 2022) – 3
- Ard Schenk (schaatsen in 1972) – 3
- Yvonne van Gennip (schaatsen in 1988) – 3
- Rie Mastenbroek (zwemmen in 1936) – 3
- Leontien van Moorsel (wielrennen in 2000) – 3
- Inge de Bruijn (zwemmen in 2000) – 3
Feyenoord haalt eindelijk Europese finale
Na de verloren halve finales van Ajax in het sprookjesachtige Champions League-seizoen 2018/2019 leek in Nederland de hoop op een Europese finale te zijn vervlogen. Welke Nederlandse club zou nog kunnen opboksen tegen het financiële geweld uit het buitenland?
De Conference League en Feyenoord boden uitkomst. Onder trainer Arne Slot maakten de Rotterdammers een droomreis door het nieuwe Europese clubtoernooi, dat het kleinere broertje van de Europa League zou worden.
Hoogtepunt was het tweeluik met Olympique de Marseille in de halve finales. In een kolkende Kuip won Feyenoord met 3-2 dankzij twee goals van publiekslieveling Cyriel Dessers. De heetgebakerde return in Marseille eindigde in 0-0, waardoor Feyenoord voor het eerst sinds de UEFA Cup-winst in 2002 een Europese finale haalde.
Een nieuwe titel bleef uit. In de Albanese hoofdstad Tirana bleek het AS Roma van José Mourinho met 1-0 te sterk. Feyenoord won wel zijn trots terug. Dankzij architect Slot was Feyenoord weer de topclub die het jarenlang niet was.
In de Eredivisie bleek Ajax een maatje te groot, waardoor Erik ten Hag na 4,5 succesvolle jaren met een hoofdprijs naar Manchester United vertrok. Op de landstitel van Ajax zat wel een flinke smet: halverwege het seizoen bleek dat directeur voetbalzaken Marc Overmars zich schuldig had gemaakt aan grensoverschrijdend gedrag, waardoor hij moest vertrekken.
Van Vleuten, Jakobsen en Van Baarle kleuren wielerseizoen
Het lijkt een ondenkbare quadruple, het winnen van de Tour de France, Giro d’Italia, Vuelta a España en de wereldtitel op de weg. Alleen legendes Eddy Merckx, Jacques Anquetil en Bernard Hinault wisten dat ooit te presteren. Maar ook hen lukte het niet om alle grote wielerwedstrijden in hetzelfde jaar te winnen.
Annemiek van Vleuten deed het in 2022 wel, ook al zijn de grote rondes in het vrouwenwielrennen wat minder lang dan in het mannenwielrennen. De Wageningse beleefde een seizoen om van te dromen. De wereldtitel op de weg pakte ze zelfs met een breuk in haar elleboog.
Het wielerseizoen bracht veel succes voor de Nederlanders. Dylan van Baarle won met Parijs-Roubaix zijn eerste monument. Dat deed hij op sensationele wijze: hij reed op 19 kilometer van de streep weg en kwam solo aan in de Vélodrome André Pétrieux. Een week daarvoor had Mathieu van der Poel al de Ronde van Vlaanderen op zijn naam geschreven.
Het mooiste verhaal was zonder twijfel dat van Fabio Jakobsen. Twee jaar na zijn zware ongeluk in Polen, waarbij hij levensbedreigende verwondingen opliep, boekte hij zijn eerste ritzege in de Tour de France.
Voor Jumbo-Visma werd het overigens ook een Tour de France om nooit te vergeten. Met Jonas Vingegaard won de Nederlandse ploeg de grootste wielerkoers ter wereld. In 1980 gebeurde het voor het laatst dat een Nederlandse wielerploeg de Tour-winnaar afleverde. Toen won Joop Zoetemelk in dienst van het TI Raleigh-Creda van de legendarische Peter Post.
Femke Bol: in de voetsporen van Blankers-Koen
Haar uitstraling is onopvallend. Haar blonde paardenstaart én frêle armen en benen contrasteren met de spierballen van haar concurrenten. Maar als eenmaal het startschot klinkt, is Femke Bol met haar imposante passen niet bij te houden, zo bleek dit jaar.
De Amersfoortse kende een seizoen om van te dromen: ze werd in München drie keer Europees kampioen en won twee zilveren medailles op de WK in Eugene. De eindzege in de Diamond League op de 400 meter horden was de kers op de taart.
Met de drie Europese titels trad Bol in de voetsporen van Fanny Blankers-Koen, een van de grootste Nederlandse sporters aller tijden. Ze mag dan pas 22 jaar oud zijn, Bol mag zich nu al een grote mevrouw in de Nederlandse atletiekgeschiedenis noemen.
Verstappen opnieuw F1-kampioen
In de laatste ronde van de laatste race van het seizoen legde Verstappen in 2021 beslag op zijn eerste wereldtitel. Een zinderende titelstrijd als toen in Abu Dhabi bleef in het afgelopen seizoen uit en dat was vooral aan Verstappen zelf te danken.
De Nederlander kende nog een moeizame start van het seizoen, maar vanaf de vierde race was hij ontketend. De kopman van Red Bull Racing brak record na record: hij won de meeste Grands Prix ooit in één seizoen (vijftien) en pakte de meeste punten ooit in één seizoen (454).
Eén van die zeges boekte hij in Zandvoort, dat helemaal oranje kleurde. Net als het gehele seizoen vertolkten rivalen Lewis Hamilton en Charles Leclerc een bijrol op het Nederlandse feestje in de duinen.
Laatste kunstje van Van Gaal wordt sof
Zelf stak hij het niet onder stoelen of banken: Nederland kon in Qatar wereldkampioen worden. Maar ook Louis van Gaal moest na de verloren penaltyreeks tegen de latere wereldkampioen Argentinië concluderen dat Oranje daar ver vandaan was gebleven.
Zo eindigde het laatste kunstje van de 71-jarige Van Gaal in een sof. De legendarische coach bleef weliswaar ongeslagen in zijn derde periode als bondscoach. Met een plaats in de kwartfinales voldeed hij ook aan de minimale verwachtingen, maar daar was ook alles mee gezegd.
Oranje speelde een kleurloos toernooi. Nederland werd weliswaar groepswinnaar in een poule met Senegal, Ecuador en gastland Qatar en haalde zonder al te veel problemen de kwartfinales, maar het verdedigende spel overheerste in de publieke opinie.
Dat gevoel werd niet weggenomen door de 1-0 van Memphis Depay uit een schitterende aanval in de achtste finales tegen de Verenigde Staten. En ook niet door de twee goals van Wout Weghorst in de slotfase van de reguliere speeltijd tegen Argentinië, waardoor Nederland een verlenging uit het vuur sleepte.
Mede door de OneLove-rel en de misstanden in Qatar werd het voor de KNVB een toernooi om snel te vergeten. Dat was een paar maanden eerder ook al het geval toen de Oranjevrouwen op het EK in Engeland in de kwartfinales werden afgeschminkt door Frankrijk. Het waren de Nederlanders uit de andere sporten die in 2022 wereldfaam veroverden.
Eervolle vermeldingen:
- De hockeysters worden na een turbulent jaar opnieuw wereldkampioen;
- Roeister Karolien Florijn bezorgt Nederland de eerste wereldtitel in de skiff;
- Harrie Lavreysen is een klasse apart op de WK baanwielrennen en pakt twee keer goud;
- Zwemster Marrit Steenbergen wordt wereldkampioen bij de WK kortebaan en pakt vier gouden medailles op de EK langebaan;
- Bondscoach Sarina Wiegman bezorgt de Engelse voetbalsters de eerste Europese titel in de geschiedenis;
- Tennisser Tim van Rijthoven wint het ATP-toernooi van Rosmalen en haalt de achtste finales van Wimbledon.
