Op de ontstane situatie volgden vele reacties waarna de gemeente Enexis verzocht om de bouw te pauzeren en eerst met meer informatie te komen. Ook werd aangestuurd op een keukentafelgesprek en een informatiebijeenkomst voor de buurt. Enexis wees het keukentafelgesprek af. De informatiebijeenkomst vindt vandaag wel plaats.
“We snappen dat mensen willen weten hoe dit zit en we snappen dat mensen met vragen zitten”, legt Hamstra uit. “Daarom houden we de bijeenkomst.”
En tocht blijft bij bewoners de vraag: is het wel wenselijk? Ze wijzen daarbij naar het advies van de Gezondheidsraad. “In Nederland geldt een voorzorgbeleid voor hoogspanningslijnen”, zo schrijft De Gezondheidsraad in een advies. Dat beleid wil zoveel mogelijk voorkomen dat er nieuwe situaties ontstaan waarin kinderen langdurig worden blootgesteld aan door bovengrondse hoogspanningslijnen opgewekte magnetische velden die gemiddeld over het jaar sterker zijn dan 0,4 microtesla.
Reden daarvoor zijn de ‘aanwijzingen voor een mogelijk oorzakelijk verband tussen het risico op leukemie bij kinderen en de nabijheid van hoogspanningslijnen’. In een brief van van juni 2022 gaat het advies nog een stapje verder. “Het zou mogelijk ook kunnen gelden voor ‘ondergrondse elektriciteitskabels en andere bronnen van langdurige blootstelling aan magnetische velden uit het elektriciteitsnetwerk zoals transformatorstations en transformatorhuisjes’.”
“Maar,” zo staat in het advies ook, “zo’n associatie hoeft niet te betekenen dat die blootstelling de ziekte veroorzaakt. Het kan wel een aanwijzing zijn voor een mogelijk oorzakelijk verband.” Volgens de Gezondheidsraad is dit advies met voorzichtigheid omhuld. Mede omdat het gaat over een aanwijzing richting een verband, in plaats van een harde link.
Volgens Enexis is het risico dus zo minimaal dat het te verwaarlozen is. “We zijn als Enexis netbeheerder en geen specialisten op het gebied van gezondheidsrisico’s. Maar wij weten natuurlijk wel dat hier onderzoek naar is gedaan.”
De risico’s zijn er volgens Hamstra alleen als je bij wijze van spreken langdurig op het huisje zou gaan zitten. “Dan heb je het over maanden en jaren. Dat er dan kans is op enig gezondheidseffect. Maar zeker niet op de plek waar die nu komt te staan en de blootstelling die daar dan mee gepaard gaat in de omgeving.”
Bewoners zien graag een andere locatie. Dichterbij de Aldi of het open veld aan de overkant van de wijk waar geen woningen staan. Volgens de gemeente Westerveld en Enexis is daar ook naar gekeken. Maar al zou er voor die locatie gekozen worden, dan is er alsnog ook een transformatorhuisje nodig voor de woningen op De Maten om het netwerk te verzwaren, zo stellen zij.