Elk jaar schrijven ongeveer 30.000 mensen zich in voor dry january via de stichting IkPas. Even een tijdje niet drinken, wordt steeds populairder. Drinken is sociaal geaccepteerd, maar dat maakt het niet minder ongezond. Twee deskundigen over het effect van alcohol op onze gezondheid.
“De invloed van alcohol op onze gezondheid wordt al jaren onderschat”, zegt Rob Bovens, programmaleider Academische Werkplaats Verslaving Tranzo. Bovens doet al 42 jaar onderzoek naar de effecten van alcohol. “Er zijn wel tweehonderd ziekten die met alcohol in verband worden gebracht.”
“Dat alcohol slecht is voor de lever is al jaren bekend. Maar alles in je lijf waar alcohol langsgaat, kan worden aangetast. Bijvoorbeeld de slokdarm, de keel, de maag of de darmen.” Daarnaast verhoogt overmatig alcohol drinken de kans op hart- en vaatziekten.
De afbraak van alcohol krijgt in het lichaam voorrang op andere processen. Voedingsstoffen worden daarom minder goed opgenomen als je rond een maaltijd iets met alcohol drinkt.
Niet goed voor de hersenen
Bovendien is alcohol niet goed voor de hersenen. Hoogleraar neuropsychologie Erik Scherder. “Ethanol is de pure alcohol in bijvoorbeeld bier of wijn. Deze stof veroorzaakt ontstekingsreacties die schadelijk zijn voor de witte stof in ons brein.”
Dat ene glas geeft een fijn gevoel en daar wil je al snel meer van. We verbinden alcohol vaak aan momenten.
De witte stof in de hersenen verbindt de zenuwcellen met elkaar. De witte kleur ontstaat door myeline. Myeline zorgt voor impulsgeleiding, zodat een signaal van het ene hersengebied naar het andere kan.
Hoe hoger de kwaliteit van de myeline, hoe beter de communicatie tussen hersengebieden is. “Te veel alcohol kan schadelijk zijn voor de myelineverbindingen, waardoor deze minder goed functioneren. Maar ook de grijze stof in onze hersenen, waar informatie wordt verwerkt, is gevoelig voor alcohol.”
Het blijft bijna nooit bij één glas
Een veilige ondergrens voor alcohol is er volgens beide experts niet. “De Gezondheidsraad adviseert maximaal één glas per dag”, zegt Bovens. “Stel dat je strikt elke dag één glas drinkt dan zit je toch op zeven glazen in de week. Het probleem is dat ik eigenlijk niemand ken die dat doet. Het worden er al snel twee of meer.”
“Dat ene glas geeft een fijn gevoel en daar wil je meer van. We verbinden alcohol vaak ook aan een bepaald moment. Zo bestaat de kans dat je psychisch afhankelijk wordt”, legt Bovens uit. “We staan er vaak niet bij stil, maar alcohol is tweede op de lijst van vermijdbare risicofactoren van kanker.”
Hoort bij gezelligheid
Dat alcohol erg ongezond is, blijkt een nogal onpopulaire boodschap. Zeker omdat we in onze maatschappij een drankje verbinden met gezelligheid en feestelijke gelegenheden. “Ik moet dit soort informatie wel delen, ook al is het niet leuk”, zegt Scherder.
Een standaardglas per dag vergroot al de kans op borstkanker.
“Aan de maatschappij ben ik verplicht om inzichten te delen. Net als toen we er een paar jaar terug in samenwerking met het Trimbos-instituut achterkwamen dat slechts een standaardglas per dag de kans op borstkanker bij vrouwen vergroot. Ik wil niemand iets opdringen of vertellen wat-ie moet doen, maar als wetenschapper kun je dit soort informatie niet achterhouden.”
Scherder benadrukt dat de schadelijke gevolgen van alcohol altijd afhangen van hoe vaak en hoeveel er wordt gedronken. “Alcohol is absoluut een risicofactor, maar dat wil niet zeggen dat iedereen schadelijke gevolgen ondervindt van af en toe een keer een glas alcohol.”
Goed om gewoontegedrag te doorbreken
Ook leeftijd en andere factoren spelen een rol. “Je ziet vooral een risicoverhoging als er sprake is van stapeling”, vult Bovens aan. “Mensen zijn bijvoorbeeld al ouder, hebben overgewicht, roken of slapen slecht. Los van elkaar zijn deze factoren te overzien. Maar als je ze bij elkaar optelt, werken ze slecht op elkaar in.”
32% van de deelnemers valt af tijdens dry january.
Meedoen aan dry january kan helpen om gewoontegedrag te doorbreken en geeft je lichaam even een pauze. “Veel deelnemers geven aan zich fitter te voelen”, zegt Bovens. “32 procent van de deelnemers valt ook af. Je ziet ook dat bepaalde leverfuncties opknappen en het cholesterolgehalte wordt vaak beter.”
Inschrijven is heel januari mogelijk
Ook blijkt een maandje ‘even niks’ een effectieve manier om het alcoholgebruik blijvend te veranderen. 60 procent van de deelnemers drinkt daarna blijvend minder. “Zes maanden na een alcoholvrije maand drinken deelnemers gemiddeld 30 procent minder dan voor de periode.”
Wil je meedoen aan dry january? Inschrijven kan nog. Voor het eerst kunnen deelnemers zich gedurende de hele maand januari inschrijven.
Deze inhoud kan helaas niet worden getoondWij hebben geen toestemming voor de benodigde cookies. Aanvaard de cookies om deze inhoud te bekijken.