Van kroketten en plakkerige cake tot liters karnemelk: veel vrouwen verlangen tijdens hun zwangerschap naar bepaalde voeding. Waar komen die zwangerschapsbehoeften vandaan? En kan het kwaad om eraan toe te geven?
85 procent van de vrouwen krijgt tijdens haar zwangerschap last van een onbeheersbaar verlangen naar een bepaald product. Dat noemen we ook wel craving. Een foodcraving is iets anders dan een eetbui. Het betekent niet zozeer dat je bijvoorbeeld potten augurken verslindt, het is vooral een zeer sterke drang naar dat voedsel. Waarom zwangere vrouwen zo kunnen hunkeren naar specifiek eten is nog steeds onduidelijk.
“Tijdens een zwangerschap treden ontzettend veel veranderingen in het lichaam op. Je hormoonhuishouding verandert continu. Je immuunsysteem verandert, er komt meer druk op je buik, emoties kunnen een grotere rol spelen en je reuk en smaak nemen toe. Allemaal dingen die invloed kunnen hebben op je eetgedrag en smaakvoorkeuren”, zegt Ralph Moorman, deskundige op het gebied van voeding en hormonen en auteur van De hormoonfactor.
Doordat er zo veel factoren meespelen, is de oorzaak van de craving lastig te onderzoeken. “We kunnen geen specifiek stofje aanwijzen en zeggen: dát veroorzaakt de trek in augurken, oliebollen of sinaasappelsap.”
Variatie in voeding is hartstikke belangrijk
De craving kan zowel naar gezonde als ongezonde voeding zijn. Wat als je constant een onbedaarlijke trek hebt in ongezond voedsel en hieraan toegeeft? “Dat is in eerste instantie slecht voor je eigen gezondheid”, legt Moorman uit. “Je creëert zo een verhoogde kans op zwangerschapsdiabetes. Maar het heeft ook een negatief gezondheidseffect op je kind. Zwangerschapsdiabetes kan bijvoorbeeld resulteren in een baby met een verhoogd geboortegewicht.”
“Een ongezonde levensstijl vergroot ook de kans op obesitas en diabetes type 2 bij je kind op latere leeftijd. En is je darmflora hierdoor uit balans, krijgt ook je kind een slechtere basis mee op het gebied van darmbacteriën. Dit heeft weer een negatieve invloed op zijn of haar immuunsysteem.”
Bepaalde tekorten in je voeding kunnen een negatief effect hebben op de botopbouw, de groei en de hersenontwikkeling van het kind.
Iris Groenenberg, expert voeding en gezondheid bij het Voedingscentrum, voegt daaraan toe: “Je bent letterlijk een baby aan het bouwen in je buik. Je legt een gezondheidsbasis aan voor de rest van het leven van je kind. Bepaalde tekorten in je voeding kunnen een negatief effect hebben op de botopbouw, de groei en de hersenontwikkeling van het kind. Dat is een van de redenen dat variatie in je voeding belangrijk is; zo is de kans op tekorten kleiner.”
Gezonde voeding tijdens de zwangerschap is volgens Groenenberg eten volgens de Schijf van Vijf. Aandachtspunten in de zwangerschap zijn daarbij: twee keer per week vis en voldoende producten met calcium, jodium en ijzer. “En vergeet de supplementen foliumzuur en vitamine D niet.”
Denk na over gezonde alternatieven van je favoriete snack
Cravings weerstaan is dus verstandig. Daarvoor is het volgens Moorman allereerst goed om fit en gezond de zwangerschap in te gaan. “Als je gezond eet, zul je minder heftige pieken en dalen in je bloedsuikerspiegel hebben. Hierdoor krijg je ook minder behoefte aan suikerrijk voedsel.”
Tóch last van ongezonde cravings? “Zorg dan dat je altijd voldoende gezonde voeding eet, zodat je simpelweg minder honger hebt en minder snel toegeeft aan slechte snacks”, adviseert Moorman. Groenenberg: “Zorg ook dat je ongezonde snacks uit het zicht hebt staan of helemaal niet in huis hebt. Dan is de kans kleiner dat je in de verleiding komt.”
Eet je uit verveling? Zorg dat je iets om handen hebt. Maak bijvoorbeeld een wandeling.
Groenenberg adviseert ook om wat afspraken met jezelf te maken. “Wanneer heb je vaak last van die drang naar ongezonde voeding? Is dat bijvoorbeeld ‘s avonds voor de tv? Spreek met jezelf af dat je dan een stuk fruit neemt. Of eet je uit verveling? Zorg dat je iets om handen hebt. Maak bijvoorbeeld een wandeling. Denk ook na over gezondere varianten of alternatieven van jouw favoriete snacks en haal die in huis.”
Beide experts willen wel benadrukken dat het niet erg is om zo nu en dan toe te geven aan je hunkering. Groenenberg: “Ga er ontspannen mee om en voel je ook niet schuldig als je af en toe iets ongezonds eet.” Moorman: “Het draait allemaal om balans.”